Verslag Kunst Café Tertulia 14 oktober 2024

Op 14 oktober was Emile van der Kruk te gast in het Kunst-café van Tertulia. Juan Carlos Salvia interviewde Emile over allerlei aspecten van zijn kunstenaarschap: hoe hij kunstenaar is geworden, zijn ontwikkeling daarin, zijn werkwijze en zijn zienswijze op kunst.

Emile is een geanimeerd verteller, en hij trakteerde zijn 60-koppige publiek op een zeer boeiende avond. Hij vertelde het verhaal over de ontwikkeling van zijn kunstenaarschap (hoewel hij zichzelf geen kunstenaar noemt) en hoe zijn liefde/fascinatie voor hout is ontstaan.

Dat hij kunstenaar is geworden, was voor hem geen keus, zo vertelt hij: “ik was ongeschikt voor iets anders. Ik had de maatschappij niets te bieden en de maatschappij mij niets. Ik viel van nature al een beetje buiten de maatschappij en vond de maatschappij verschrikkelijk”

Zijn fascinatie voor hout begint al vroeg: “drie jaar oud gaat hij mee met zijn vader naar zolder om wat aanmaak-hout voor de kolenkachel te halen. Zijn vader gaf een klap met een bijl op een boomstammetje en er sprong een grote spaander af. Emile zag dat de spaander de perfecte vorm van een bijltje had en dacht dat zijn vader kon toveren, door zoiets bijzonders te maken in één klap. Hij bewaarde het bijltje nog jarenlang”

De kracht van zwijgen

Emile vertelt over zijn benadering van beeldhouwkunst, waarin hij grenzen wil verleggen en verkennen. Hij vindt het fascinerend hoe beelden een diepere emotie en betekenis kunnen uitdragen, meer dan woorden ooit zouden kunnen beschrijven.
Dat haakt ook aan op het thema van het kunstcafé “De achterdocht voor woorden”.

Die achterdocht is bij Emile ontstaan na een coma van 3 weken na een ongeval in zijn jeugd. Hij was toen verstoken van woorden. En wat bleef was de achterdocht ervoor. Hij haalt daarbij moeder Maria aan die, ondanks haar zwijgen, door iedereen wordt geliefd. Dat zwijgen heeft een kracht in zich, net zoals zijn beelden.

Emotioneel realisme

Voor Emile is kunst niet slechts het creëren van een fysiek object, maar het bezielen van dat object, zodat het in staat is om emotie en ontroering op te roepen. Hij noemt dat ‘emotioneel realisme’. Met zijn visie dat een beeld niet alleen een gevoel moet kunnen overbrengen, maar ook op een emotionele manier tot stand moet komen, creëert Van der Kruk zijn eigen wetten en ruimtelijkheid. Zijn kunst moet een uitnodiging zijn om verder te kijken dan de zichtbare werkelijkheid en de diepte van menselijke emoties te verkennen. Volgens Emile hangt veel af van hoe we naar een object/beeld kijken. De kunstenaar doet de ene helft en de kijker de andere helft. Die kijkt vanuit zijn eigen perspectief en laat er zijn eigen projecties op los.

Het grofheidsperspectief

Emile wantrouwt alles wat glad en spiegelend is. Zijn werkwijze is daarom ruig. Hij gebruikt een kettingzaag om zijn beelden te maken en die zaag laat een grove structuur achter. Hij noemt dat het ‘grofheidsperspectief’. Met zijn werkwijze wil hij beweging suggereren, de lichtval sturen en zo de emotionele kracht van het beeld verhogen. Hij streeft niet naar de perfecte, precies gelijkende vorm. Integendeel: hoe perfecter de vorm, hoe meer hij iets mist. Bij een beeld moet je dan ook niet stoppen als het lijkt, maar doorgaan tot het spreekt. Met zijn unieke werkwijze buit hij de beperkingen van zijn materialen uit.Het beeld moet zich verhouden tot de ruimte erom heen en in het beeld zelf wil hij ook weer ruimte(s) creëren.

Het werken met hout heeft een voordeel: heel veel hout kan hij gratis krijgen. Het nadeel is dat het zwaar is. Zeker als je het steeds van het ene tijdelijke atelier/kraakpand naar het andere moet verslepen.
Gelukkig is heel veel van zijn werk (ruim 100 beelden) nu permanent gehuisvest en te zien bij Het Depot, locatie De Peppel, in Wageningen. Het Depot heeft ook een prachtige catalogus uitgegeven: De collectie Emile van der Kruk in perspectief.

Elly van Eijk.                                                                                                               Oktober ‘24

Voor meer informatie: www.hetdepot.nl en https://www.hetdepot.nl/kunstenaars/emile-van-der-kruk

Dank aan de Conny Meslier