"Zonder rouw geen kunst". 

Kunst Café Tertulia was 16 maart te gast in het Rietveldpaviljoen bij de tentoonstelling ‘Waar rouw jij om?’

Kunst is een uitlaatklep voor emoties en ervaringen die we niet altijd onder woorden kunnen brengen. Tijdens het Kunst Cafe met de titel 'Zonder rouw geen kunst' hebben we ons verdiept in de rol van rouw in het creatieve proces. Rouw wordt vaak geassocieerd met verdriet en verlies en kan daarnaast ook een bron van inspiratie zijn voor kunstenaars.

Rouw is in feite  onverwerkte verdriet  die ons dwingt om stil te staan bij onze emoties en ons bewust te worden van de wereld om ons heen. Het kan een kriebelende interactie creëren tussen de werkelijkheid en onze verbeelding, wat kan leiden tot een unieke vorm van artistieke expressie.

Tijdens het kunst cafe hebben we onderzocht wat er gebeurt tijdens het creatieve proces van kunstenaars die rouw ervaren. Hoe kunnen ze hun emoties omzetten in kunst? En welke rol speelt rouw in het maken van kunst?

Drie deelnemers van de expositie "Waar rouw jij om?" namen deel aan het evenement en hadden een intensieve uitwisseling van ideeën, drijfveren en motivatie met Juan Carlos Salvia van Tertulia.

Ria Pastoor bedacht de expositie en vroeg haar netwerk van keramisten "Waar rouw jij om?" Dit riep bij velen veel emoties op en het creëren van werk voor de tentoonstelling was voor velen een bijzonder proces. Het werk van de tentoonstelling ging over de vele lagen en kleuren van rouw. Ria kwam in contact met iemand die haar verwerking zo puur kon beschrijven dat ze haar uitnodigde om deel te nemen aan de expositie. Zo bracht de dochter van Ria niet alleen de verwerking van de verliezen in de familie in maar werd er een veld gecreëerd waar meerdere kunstenaars de verkenning van rouw konden ervaren en uiten. 

Heleen van Tilburg deelnemende fotograaf deelde dat het werken aan kunst haar veel heeft bracht, omdat het haar de gelegenheid gaf om zich in een andere wereld te begeven waarin ze vrijheid ervaarde. De fysieke beperkingen worden zo tijdelijk overstegen. Haar impuls na slecht nieuws was met een krachtterm; “ze zullen me er niet onder krijgen”.

Diana Bokje deelde haar ervaring als curator fotografie en wat haar het meest raakte was het onder ogen zien van verdriet door de fotografen.

Het pleidooi dat kunst gezien kan worden als vertaald verdriet, het durven ervaren van pijn in het erkennen van genezende kracht, kreeg in het commentaar een tegenpleidooi. 

Heleen vond dat kunstwerken/kunstenaars niet te glorieus gemaakt moeten worden, omdat men niet kan kiezen wat er op het levenspad komt.  Het lot moet aanvaard worden en de kunstenaar kan/moet onderzoeken hoe hij of zij hiermee omgaat en waar hij of zij de energie vandaan haalt. 

Tijdens het Kunst Café werden er verschillende elementen van werken besproken, waaronder een kleine rugzak zichtbaar in een van de installaties als symbool voor het levenspad dat ieder mens te dragen heeft en een put als symbool voor de diepe dalen die men kan tegenkomen op het levenspad. De rand in het kunstwerk rond de put was bedoeld om erop plaats te nemen om zo niet in de put te verdwalen.

Bij ons Kunst Café betrekken we graag ervaringen van ons publiek. In deze setting tussen de prachtige werken van kunstenaars vertelde o.a. twee bezoekers hun ervaringen met het kijken naar kunst. Een bezoeker voelde bij het bekijken van een object in de tentoonstelling dat dit was waar ze al meerdere jaren naar hunkerde. Ze was dankbaar dat de kunstenaar van het glasobject bij het raam voor haar troost bracht en verbeeldde waar ze al langer naar zocht.  De andere bezoeker vertelde dat hij door het kijken naar de kunstwerken van zijn vrouw meer en meer de bezieling van het werk kon doorgronden. Hij zag in sommige werken dat ze al van binnen wist dat haar laatste fase was ingegaan.

De avond werd afgesloten met een stuk poëzie ‘Een seizoen in de Hel’ van Arthur Rimbault voorgelezen door een van de ambassadeurs van het Tertulia Kunst Café, Corry. 

In het Kunst Café hebben we niet alleen de rol van rouw in kunst onderzocht, maar ook hoe kunst kan helpen bij het verwerken van rouw. Kunst kan een manier zijn om emoties te uiten en te verwerken, en het kan ook dienen als een bron van troost en inspiratie voor mensen die rouwen.

Een ding dat we hebben geleerd, is dat er geen make-up is in kunst, geen verfraaiing van de werkelijkheid maar de pure rauwe werkelijkheid. Kunstenaars moeten hun emoties confronteren en zich openstellen voor hun innerlijke pijn om authentieke en betekenisvolle kunst te kunnen creëren. Rouw kan een zware last zijn om te dragen, maar het kan ook leiden tot prachtige en waardevolle kunstwerken, zonder dit in de woorden van Heleen ‘te glorieus’ te interpreteren.

Kortom, het Kunst Cafe 'Zonder rouw geen kunst' heeft ons geholpen om de complexe relatie tussen rouw en kunst beter te begrijpen. Door kunst te maken en te ervaren, kunnen we ons verdiepen in onze emoties en de wereld om ons heen op een dieper niveau begrijpen.

Aansluitend werd het publiek door het Rietveldpaviljoen uitgenodigd voor de première van een film gemaakt door studenten van de filmacademie. De afstudeerfilm heeft de titel ‘Louder so I can hear you!’ van o.a Laura van Bokhoven. 

Meer weten over het Rietveldpaviljoen zie link