Blog # 8 Onno Zijlstra over Eli Content. Juni 2022
Detail werk van Eli Content: Ein Fichtenbaum
Bron: www.galerieonrust.nl
Eli Content (1943-2022)
Donderdag 19 mei overleed mijn goede vriend, de schilder Eli Content.
Eli was al enige jaren ernstig ziek. Een paar jaar geleden zou hij in het Filosofisch Café vanTertulia, toen nog onder dak bij Boeken, Bonen en Blaadjes, komen vertellen over zijn werk.
Maar die week was hij te ziek. En daarna kwam het er niet meer van. Deze week verschijnt mijn boek “Kunst en de zin van het bestaan”. Het is aan Eli opgedragen: vriend, kunstenaar en leermeester. Om zijn vriendschap, zijn wijsheid en zijn jaloersmakende vermogen om te genieten, tot op het laatst.
De rijke catalogus bij de grote overzichtstentoonstelling van Eli’s werk in 2019 in het Joods Historisch Museum in Amsterdam, So much I gazed on beauty, drukt je met je neus op de kracht van Eli’s verbeelding en zijn vermogen om zich steeds te vernieuwen. Alsof hij zich, geïnspireerd door de schepping, met de Schepper wil meten. “In den beginne schiep God de hemel en de aarde”, was voor Eli de mooiste zin die er bestaat. Maar die schepping was voor hem niet iets van na zes dagen klaar, niks meer aan doen, maar die van een uitbundige, maar ook gefragmenteerde, overvloed die ons aan het werk zet willen we niet kopje onder gaan. En Eli werd ook getriggerd door het fenomeen van die goddelijke oerknal zelf.
Die verbeeldingskracht is wat God en zijn evenbeeld, de mens, met elkaar verbindt. (Toen ik eens tegen Eli zei: maar zo’n Schepper bestaat toch helemaal niet, reageerde hij: ‘Jawel hoor, ik heb hem vanmorgen nog gezien. Hij had een lange blauwe jas aan.’)
Misschien zien we hier de rode lijn in een oeuvre dat in de loop van een kleine vijftig jaar is ontvouwen: de twee kanten van de schepping, van de verbeeldingskracht: ordening en overvloed.
Eli Content maakte aanvankelijk furore met abstract, minimalistisch werk. Hij is daar bezig met de grondbeginselen van het vak. Op een vierkant doek brengt hij met potlood een raster van kleine vierkanten aan. De snijpunten accentueert hij met verfstippen in primaire kleuren. Het gaat om ordenen, de chaos de baas worden – schepping. Later wordt het raster meer en meer weggeschilderd, met verf en kleur overladen zelfs - de verf golft ‘letterlijk’ over de randen van het doek.
En dan duikt vervolgens het paradijs op in Eli’s werk: we zien bomen, levensbomen, en vervolgens de mens, ‘mensj’, “man en vrouw schiep hij hen”. Over die mensfiguren schrijft Tamara Benima in de genoemde catalogus:
Hij schildert ze met vurige lijven en vol tentakels, waarbij hij de verf dik en in alle kleuren over het doek laat krioelen. Onaantastbare, duivelse of goddelijke figuren zijn het, die door hun uitbundige fysieke uiterlijk even verleidelijk als afschrikwekkend zijn.
En dan verrast – en schokt - Eli ons met portretten, kleine schilderijen met niet alleen verf, maar ook latjes en stenen. De eerste indruk is die van een grote somberheid, onmiskenbare verwijzingen naar de Shoa, ontstellende beelden van dood en lijden. Maar zelfs daar toont het werk ook levenslust, niet stuk te krijgen. De schilder Derk Thijs, student van Eli, schrijft in de catalogus over deze relatief kleine doeken:
Maar slaat bij deze schilderijen de balans niet evengoed door richting een verlangen naar meer leven? Of misschien is alles in Eli’s schilderijen juist zo intens door de nabijheid van die twee.
Schepping is hoop. En hoop moet leven.
Onno Zijlstra. Juni 2022
Zie voor Eli’s werk: www.galerieonrust.nl, onder ‘artists’: eli content
Vanaf 24 juni is er in het Stedelijk Museum Kampen een tentoonstelling te zien van Eli’s laatste werk, onder meer de kartonwerken die hij tijdens zijn slopende ziekte maakte, en het kunstenaars boek waarin zijn vrouw, Karina Schaapman, beeldend verslag doet van Eli’s laatste jaren en werk: Lust for life + More.
Ein Fichtenbaum steht einsam er träumt von einer palme einsam und schweigend trauert (36 buch der lieder, heine), 2011 pencil, acrylic & oil on linen 160 x 80 cm
Bron: Galerie Onrust.
